Çocukların kişilik gelişiminde sınırlar önemlidir. Bu sınırlar çocuğun kendini güvende hissetmesini, hayatında kendisinin de sınırları öğrenerek bunları yaşamında uygulamasını sağlar. Son zamanlarda hayatımızı kaplayan teknolojik aletler çocuklarında yaşamlarında merkezde olmaya başladı. Çocuklar daha uzun süre ekran başında kalmakta, telefon ve tablette oyun oynayarak, video izleyerek fazlasıyla vakit geçirmektedirler. Çocukların sosyal çevrelerinde de bir iletişim kanalı olmaya başlayan teknoloji çocuklar için vazgeçilmez olma noktasına gitmektedir. Sadece arkadaş ilişkilerinde değil ebeveynleri ile olan ilişkilerinde de ebeveynlerin yoğun tablet, telefon kullanımı çocuklar için bir model oluşturmaktadır. Ailenin içinde bir bebek içinde ebeveyninde gördüğü bir telefon ekranı çekici gelmekte, ona dokunup, o ekranda vakit geçirmek istemektedir. Süreç bu noktaya gelince ebeveyninde çocuğu için doğru ve sağlıklı sınırları belirlemesi ihtiyacı doğmaktadır.

Bazı uzmanlara göre aile içinde yaşanan iletişim sorunları çocuğu teknolojiye yönlendirmektedir. Bu tespit kısmen doğru olabilir ama teknolojinin bu kadar hayatımızın merkezinde olduğu bu dönemde bu tespit yetersiz kalmaktadır. Öncelikle bir çocuk teknolojiden uzaklaşmak için kendine sınır koyabilecek yeterli gelişim düzeyinde değildir. Bu sebeple ebeveynlerin çocuklara sınır koyması önemlidir.

Teknoloji ile ilgili çocuklara yeterli sınırlar ebeveynleri tarafından konulmadığında çocuk ekranın büyüleyici ışıklarında kaybolmakta, gitgide artan bir şekilde sosyal yaşamdan uzaklaşmaktadır. Bu noktada ebeveyn çocuğu için günlük saat sınırı koymalıdır. Bu sınırlar hafta içi ve haftasonu olmalıdır. Bu sınırların özellikle küçük yaşlarda başlaması ebeveynin süreci daha iyi kontrol etmesini sağlayacaktır. Özellikle ergenlik çağında bu sınırları kontrol etmek daha güçleşmektedir.

Bu sınırlar çoğu zaman ebeveyn ve çocuk arasında çatışmaya yol açacaktır, çocuk sürekli sınırı esnetmeye çalışacaktır. Bu noktada ebeveynin kararlı olması, çocuğuna bu sınırı neden koyduğunu net ve anlaşılır bir şekilde ifade etmesi çocuğun kabulunu kısmen daha kolaylaştıracaktır.

Belkide görmemiz gereken en temel nokta teknolojinin varlığını kabul etmek, onu yok saymamak, çocuklarımızın yaşamında da teknolojinin var olmasını onların fiziksel, zihinsel, akademik ve sosyal gelişimlerini engellemeyecek boyutta olmalarına izin vermektir.

Çocuk ve Ergen Psikoloğu-Psikodramatist

Vesile Çetin Kazak